Współczynnik Dow-Gold (aktualizacja)

                    Współczynnik Dow-Gold, czyli relacja wartości indeksu giełdy nowojorskiej do ceny złota od przeszło 100 lat jest kompasem dla długoterminowego myślącego inwestora. Zobaczmy jaką drogę pokazuje nam dzisiaj.

                    Indeks Dow Jones Industrial został stworzony w 1896 roku przez Charlesa Dowa i statystyka Edwarda Jonesa. Jest to najstarszy i najbardziej popularny indeks giełdy nowojorskiej. Obecnie składa się on z 30 największych amerykańskich przedsiębiorstw.

                    Wskaźnik  Dow-Gold, który chcę zaprezentować w tym artykule, jest ilorazem wartości indeksu Dow Jones oraz ceny złota fizycznego wyrażonej w dolarach amerykańskich. Skąd pomysł na taki wskaźnik? Złoto jest najczystszą formą pieniądza stanowiąc konkretną wartość w przeciwieństwie do pieniądza fiducjarnego czyli nie mającego oparcia w dobrach materialnych. Pieniądz sam w sobie nie stanowi zatem wartości – jest jedynie miernikiem wartości. We współczesnych systemach gospodarczych pieniądz fiducjarny emitowany jest przez banki centralne w ramach prowadzonej przez nie polityki monetarnej. Zestawienie indeksu giełdy i wartości kruszcu będzie zatem obrazowało różnicę pomiędzy podażą pieniądza tworzonego przez rządy (banki centralne), a podażą fizycznie dostępnego złota (zwiększona podaż pieniądza stymuluje inwestycje, co z kolei przekłada się na wzrost indeksów giełdowych). Nasz współczynnik pokaże zatem jak tani, czy też drogi, jest papier w porównaniu do nie-papieru. Na dzień dzisiejszy (26.11.2009r.) Dow Jones jest na poziomie 10460 punktów a cena złota wynosi 1185$, zatem wskaźnik Dow-Gold wynosi 8,83 pkt. (10460/1185=8,83). Czy to dużo, czy mało? Spójrzmy na wykres.

Interpretacja Dow-Gold w kontekście historycznym.

Patrząc na wykres widzimy, że preferencje inwestorów nie są stałe a indeks tworzy coraz wyższe szczyty oraz drastycznie powraca do poziomu ok. 3 punktów. Wzrost naszego wskaźnika to zwrot światowego inwestoriatu w kierunku pieniądza fiducjarnego i rynków kapitałowych implikujący hossy giełdowe. Jak pokazuje historia po kilkunastu latach w jednym bądź drugim cyklu inwestycyjnym następuje zmiana nastrojów, przed którą Dow-Gold może nas ostrzec.

Pierwsze dwa wzrosty wskaźnika rozpoczęły się bezpośrednio po zakończeniu pierwszej i drugiej wojny światowej. Rok 1929 to początek Wielkiej Depresji w Stanach Zjednoczonych i trwająca  3 lata blisko 90 procentowa przecena indeksów giełdowych – tańszy papier powodował coraz niższą wartość Dow-Gold. Po zakończeniu II Wojny Światowej i wyłonieniu się USA jako czołowego mocarstwa świata wskaźnik zaczął drastycznie wzrastać, aby w 1965 roku osiągnąć poziom 28 punktów.

Punktem zwrotnym w cieszącym się prosperity mocarstwie okazał się początek bezsensownej wojny w Wietnamie. Związane z tym były gigantyczne i stale rosnące wydatki, wielkie deficyty, a następnie niepokoje społeczne i słabnące morale narodu. Nie sprzyja to zaufaniu zarówno waluty jak i rynków equity. Spadkowi Dow-Gold w kolejnych latach towarzyszyły problemy gospodarcze USA w latach 70’, kryzys naftowy, ogłoszenie bankructwa przez rząd w 1971 roku, a także afera Watergate z udziałem prezydenta Nixona. W ciągu 14 lat wskaźnik powrócił swojego naturalnego poziomu (ok. 3 punktów), osiągając nawet w 1979 roku minimalną wartość 1 pkt.

Z pomocą Paula Volckera (ówczesnego szefa FED) Stany Zjednoczone ponownie weszły na ścieżkę prosperity a Dow-Gold wybił się ponad poziom 5 punktów, wędrując nieprzerwanie do 2000 roku i osiągając niespotykany dotąd poziom 40 punktów. Kulminacyjnymi wydarzeniami wieńczącymi ten trend wzrostowy były tym razem pęknięcie bańki dotcom’ów i ataki 9/11. Zamachy terrorystyczne posłużyły następnie za pretekst do “wojny z terrorem” i szerszej interwencji militarnej na Bliskim Wschodzie. Kontrowersyjna wojna a następnie kosztowna pacyfikacja Iraku i Afganistanu pochłonęła i nadal pochłania olbrzymie środki, drążąc jednocześnie morale narodu i znowu osłabiając zaufanie do Ameryki i jej waluty. W wielu aspektach eskalacja tej wojny przez Busha jest analogiczna z brnięciem Nixona coraz głębiej w bagno wojny wietnamskiej.

Jakie powinniśmy wyciągnąć wnioski?

Pierwsze co nasuwa mi się myśl gdy patrzę na Dow-Gold, to idealne połączenie wierzchołków z 1929, 1965 i 2000 roku. Prosta analiza techniczna i mamy prostą łączącą te 3 punkty.

Zdaje się, że naturalna korelacja Dow Jones i ceny złota wacha się w przedziale 2 do 5 punktów. Czy tam właśnie zmierzamy? Myślę, że tak. Kryzys 2007-2009 i drastyczna przecena na rynkach światowych nie jest, na podstawie tego wskaźnika, końcem sekularnej hossy złota. W jakim scenariuszu to wszystko się rozegra, ciężko powiedzieć. Być może Dow Jones spadnie do 4000 punktów a cena złota pozostanie na swoim miejscu, albo to Dow Jones przestanie zniżkować, a cena złota skoczy do 3500$ (obie wersje odpowiadają wskaźnikowi Dow-Gold = 3pkt.). Osobiście celował bym gdzieś pomiędzy tymi dwoma wariantami. 

Zapiski spekulanta cz. 10 - WIG20 i mWIG40

            Warszawski indeks średnich spółek mWIG40 od początku września b.r. nie utworzył nowego szczytu. Sytuacja ta zasługuje na uwagę bowiem WIG20 w analogicznym okresie utworzył 3 kolejne wierzchołki. Otrzymujemy zatem od obu indeksów sprzeczne sygnały, które z historycznego punktu widzenia nie wróżą nic dobrego.
            Cofnijmy się w czasie do pamiętnego sierpnia 2007 roku. W tym okresie indeks warszawskich blue chip'ów rozpoczął budowanie formacji podwójnego szczytu zwiastującej nadchodzącą bessę. Na przełomie lipca i sierpnia mWIG40 także utworzył wierzchołek ale już nigdy nie zbliżył się ponownie do tych poziomów. Gdy WIG20 tworzył drugi szczyt mWIG40 trwał w konsolidacji. Sprzeczne sygnały otrzymane od obu indeksów były oznaką słabości giełdy i zapowiedzią odwrócenia trendu.

            Obecnie obserwujemy podobną sytuację. Kontrakty na mWIG40 (FW40) dostarczają nam dodatkowych informacji. LOP, czyli liczba otwartych pozycji FW40 jest historycznie wysoka a to oznacza, że wyłamanie konsolidacji będzie skutkowało bardzo silnym ruchem*.

* LOP to liczba kontraktów pomiędzy dwiema stronami rynku. Podczas wybijania konsolidacji spekulanci, którzy stoją po złej stronie rynku zaczynają pokrywać swoje stratne pozycje potęgując dynamizm ruchu.

Zapiski spekulanta cz. 9 - EUR/PLN

            Kurs euro do złotego znalazł się ponownie na bardzo silnym wsparciu jakim jest 50 procentowe zniesienie ruchu lipiec 08' - marzec 09'. Poziom 4.07 EUR/PLN był testowany kilkakrotnie w okresie sierpień-wrzesień 2009. Sytuacja ta stwarza okazję spekulacyjną, w której ewentualne longi mogą być zabezpieczone krótkimi stop loss'ami. Złamanie tego wsparcia doprowadzi prawdopodobnie do dalszego umacniania się złotego, a wspomniany poziom stanie się oporem dla dalszych wahań kursu.
            Warto także zwrócić uwagę na fakt, że średnia 50 dniowa (SMA50) przecięła dziś od dołu 100 dniową (SMA100) co należy interpretować jako sygnał kupna. Poprzednio taka sytuacja miała miejsce w  październiku ubiegłego roku.

Ethan S. Harris - "FED Bena Bernanke" (recenzja)

       Pełny tytuł książki brzmi "FED Bena Bernanke. Bank Rezerwy Federalnej po Greenspanie". Moim zdaniem kolejność zdań powinna być zmieniona gdyż ta publikacja przedstawia przede wszystkim osobę Alana Greenspana.
       Ethan Harris był szefem badań w Nowojorskim Banku Rezerwy Federalnej. W 2007 i 2008 roku uzyskał najwyższą lokatę w rankingu 'Wall Street Journal' w dziedzinie skuteczności prognoz gospodarczych. Stale figuruje wśród trzech najlepszych ekonomistów w rankingu magazynu 'Institutional Investor'.
       Książka przybliża czytelnikowi kulisy działań Rezerwy Federalnej oraz kluczowe momenty i decyzje na przełomie kilkunastu ostatnich lat. Autor na wstępie zadaje pytanie "...czy w ogóle ktokolwiek mógłby zastąpić Alana Greenspana?". Po tym zdaniu ciężko oprzeć się wrażeniu, że Ethan Harris faworyzuje byłego prezesa FED. Kolejne rozdziały książki potwierdzają to przypuszczenie.
        Wokół FED i jego prezesa narosło wiele nieporozumień i mitów. Książka FED Bena Bernarke pomaga spojrzeć na zagadnienie z realistycznej i wielostronnej perspektywy, tak by czytelnik mógł wyrobić sobie własne zdanie. Polecam.

Zapiski spekulanta cz. 8 - NYSE i złoto

            W ubiegłym tygodniu indeks giełdy amerykańskiej S&P500 odbił się od 400 dniowej średniej kroczącej i ponownie ruszył na północ przebijając także długoterminowy opór bessy. Efektem tego jest dzisiejszy poziom 1098 punktów na zamknięcie. Jak łatwo zauważyć okolice 1100 punktów wyrysowały w poprzednim ruchu wzrostowym lokalny wierzchołek. Czujny inwestor musi zatem uważać na ewentualny podwójny szczyt; jutrzejsza sesja giełdowa będzie bardzo istotna.
            Dobieranie longów w obecnej sytuacji jest moim zdaniem ryzykowne. Z jednej strony indeksy są ponad SMA400 co w przeszłości było znakiem, że na giełdzie średnio terminowo dominują byki, jednakże jesteśmy bardzo blisko 1120 punktów czyli 50% zniesienia Fibo bessy, a jest to bardzo ważny opór z punktu widzenia AT. Warto wspomnieć, że DAX jako pierwszy dotarł do 50% Fibo bessy 07'-09' i odbił się jak od sufitu.
            Nie jestem zwolennikiem łapania wierzchołków więc póki co pozostaje mi zarządzanie otwartymi wcześniej longami.
            Pomimo sceptycznego nastawienia do dalszych wzrostów wciąż będę kibicował bykom w ciągu najbliższych sesji giełdowych. Nie ze względu na własne longi, lecz na fakt, że rejony >1120 pkt na S&P500 stałyby się mocnym sygnałem do dalszego osłabiania się dolara (ruchu wzrostowego kursu EUR/USD). Manipulanci rynku złota (z Goldman Sachsem na czele), którzy trzymają niebotyczne ilości net short z poziomów ~1000$ za uncję mieliby wtedy prawdziwy powód do zmartwień. Co więcej, ewentualne zamykanie stratnych pozycji short doprowadziłoby do wzrostu cen złotego kruszcu o kolejne kilkadziesiąt dolarów.

Christopher H. Browne - Mała książeczka o inwestowaniu w wartość (recenzja)

              Christopher H. Browne rekomenduje długoterminowe inwestowanie oparte na analizie fundamentalnej. Moim zdaniem to najlepsze co można przeczytać o inwestowaniu w papiery wartościowe. Choć książka jest małego formatu i mieści tylko 200 stron, przedstawiony w niej sposób myślenia czyni ją jedną z najbadziej wartościowych pozycji jakie czytałem.

              Browne jest prezesem towarzystwa funduszy inwestycyjnych w Tweedy; Browne Funds. W swojej książce przedstawia sposób myślenia m.in. Benjamina Grahama i Warrena Buffeta. Myślę, że żaden inwestor nie powinien pominąć tej publikacji.